Σοφοκλής: Αντιγόνη-Ιδού ο άνθρωπος

Η Αντιγόνη είναι αρχαία τραγωδία του Σοφοκλή που παρουσιάστηκε πιθανότατα στα Μεγάλα Διονύσια του 441 π.Χ..Είναι η δεύτερη αρχαιότερη σωζόμενη τραγωδία του Σοφοκλή, μετά τον «Αίαντα» .
Θεωρείται η ωραιότερη του δραματουργού τόσο από πλευράς αρχιτεκτονικής δομής όσο και διαλόγου, συνοδεύεται από σπάνια δραματική τέχνη και ανθρώπινη συγκίνηση.(el.wikipedia.org)

Το πρώτο στάσιμο της τραγωδίας, που είναι, χωρίς αμφιβολία το περιφημότερο σωζόμενο χορικό τραγωδίας, ακολουθεί αμέσως μετά τη σκηνή με τον φύλακα, όπου περιγράφεται η μυστηριώδης ταφή του νεκρού Πολυνείκη. 

Με αφορμή το συγκεκριμένο γεγονός, ο χορός, γενικεύοντας, μιλάει για το δέος (τρόμο και θαυμασμό) που προκαλεί με τα επιτεύγματά του ο άνθρωπος, το δεινόν κατ᾽ εξοχήν, και αναφέρεται στα υλικά, κοινωνικά και πνευματικά επιτεύγματα, τα οποία μνημονεύονται λίγο-πολύ σταθερά σε ανάλογα κείμενα για την ανάπτυξη του πολιτισμού από μια αρχική κατάσταση αγριότητας. 

Συγκεκριμένα αναφέρονται η ναυσιπλοΐα και η γεωργία, το κυνήγι, το ψάρεμα και η εξημέρωση του αλόγου και του ταύρου, η ανάπτυξη της γλώσσας και της λογικής, η δημιουργία κοινωνιών, η οικοδομία και η ιατρική. Στο τέλος γίνεται λόγος για την ορθή χρήση των ικανοτήτων που παρήγαγαν αυτά τα επιτεύγματα.

Το στάσιμο αυτό συνιστά, όπως έχει γραφεί, μια από τις πρωιμότερες μαρτυρίες «για το αυξανόμενο ενδιαφέρον των Ελλήνων σχετικά με την ανάπτυξη των ανθρωπίνων κοινωνιών και την αντίθεση ανάμεσα στη φύση και στον νόμο (πολιτισμό), θέματα κεντρικά στις νέες επιστημονικές, ανθρωπολογικές και πολιτικές τάσεις των μέσων του 5ου αιώνα» 

(Μ. Griffith)(greek-language.gr)

Ειρήνη Παπά-Αντιγόνη

Ιδού ο άνθρωπος- Το Α΄Στάσιμο της "Αντιγόνης"

«Πολλά τα δεινά μα απ’ τον άνθρωπο κανένα δεινότερο

Περνά τον αφρισμένο πόντο με τις φουρτούνες του νοτιά

Στη μέση σκάβει το βαθύ και φουσκωμένο κύμα

και την υπέρτατη θεά, τη Γη την άφθαρτη παιδεύει την ακάματη

Οργώνοντας με καματερά χρόνο το χρόνο φιδοσέρνοντας αλέτρι.

Και των αστόχαστων πτηνών τις φυλές κυνηγά με βρόχια,

Των αγρίων θηρία τα έθνη, των βυθών την υδρόβια φύτρα

Με δίχτυα πλεγμένα στριφτά, ο τετραπέρατος.

Τα’ αγρίμι της βουνοκορφής δαμάζει με τεχνάσματα

Φορεί στων αλόγων την πλούσια χαίτη ζυγό

Και στον ταύρο, που βαρβάτος βοσκάει στα όρη.

Ένας τον άλλο δίδαξε λαλιά, τη σκέψη, σαν το πνεύμα των ανέμων

Την όρεξη να ζει σε πολιτείες, πώς να γλιτώσει το χαλάζι μες στ’ αγιάζι

Την άγρια δαρτή βροχή μέσα στον κάμπο

Ο πολυμήχανος..αμήχανος δε θ’ αντικρίσει τα μελλούμενα

Το χάρο να ξεφύγει μόνο δεν μπορεί

Μ’ όλο που βρήκε ψάχνοντας και γιατρειές σ’ αγιάτρευτες αρρώστιες.

Τέχνες μαστορικές σοφίστηκε που δεν τις βάζει νους

Κι όμως μια στο καλό, μια στο κακό κυλάει

Όποιος κρατεί τον ανθρώπινο νόμο

Και του θεού το δίκιο, που όρκος το δένει φριχτός, πολίτης

Αλήτης και φυγάς, όποιος κλωσάει τα’ άδικο, μακάρι και μ’ αποκοτιά

Ποτέ σε τράπεζα κοινή με κείνον που τέτοια τολμάει.»

(Σοφοκλής, Αντιγόνη, μτφ. Κ. Γεωργουσόπουλος, εκδ. Ελευθεροτυπία)

πηγη:skepseissofwn.blogspot.gr

Ειρήνη Παππά - Μάνος Κατράκης: 

Σοφοκλή,Αντιγόνη

Η ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, «Αντιγόνη», στο δεύτερο κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσαλλονίκης (19-24 Σεπτεμβρίου 1961), με πρωταγωνιστές την Ειρήνη Παππά και τον Μάνο Κατράκη (Αντιγόνη και Κρέοντας)....
Είναι βασισμένη στο ομώνυμο αρχαίο δράμα του τραγικού ποιητή της κλασικής εποχής, Σοφοκλή, η ταινία συνιστά την πρώτη απόπειρα μεταφοράς αρχαίου δράματος στην κινηματογραφική οθόνη. Παρότι αρχικά επικρίθηκε στην Ελλάδα, στη συνέχεια διακρίθηκε σε αρκετά φεστιβάλ του εξωτερικού. Μισό αιώνα μετά θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μεταφορές αρχαίας τραγωδίας στον κινηματογράφο.

Βραβεία:

-2 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1961 (μουσικής και α' γυναικείου ρόλου)
-Υποψηφιότητα για Χρυσή Άρκτο στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου
-Υποψηφιότητα για βραβείο Samuel Goldwyn καλύτερης ταινίας στις Χρυσές Σφαίρες
-2 βραβεία στο Φεστιβάλ Σαν Φρανσίσκο (σκηνοθεσίας και α’ ανδρικού ρόλου)
-Βραβείο α' γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λονδίνου 1961
-Επιλέχθηκε ανάμεσα στις 10 καλύτερες ταινίες της χρονιάς 1961 από την Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Αμερικής [tvxs.gr](t53vorini-gr.blogspot.gr)