Καθαρά Δευτέρα και Μεγάλη Σαρακοστή στον Πόντο

Η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής ξεκινούσε την Καθαρά Δευτέρα - Από το προηγούμενο βράδυ, τα παιδιά φιλούσαν το χέρι του παππού, της γιαγιάς, του πατέρα και της μητέρας τους. Αγκαλιάζονταν τα αδέρφια, ανταλλάσοντας φιλιά.

Την Καθαρά Δευτέρα οι πιστοί πήγαιναν στην εκκλησία, κοινωνούσαν και παίρνανε το αντίδωρο. Από την ημέρα αυτή, όσοι αντέχανε κρατούσανε νηστεία για 40 μέρες. Μάλιστα τις τρεις πρώτες ημέρες, δεν τρώγανε τίποτα και δεν πίνανε ούτε νερό!

Τη Σαρακοστή τα καφενεία ήταν ανοιχτά. Ο κόσμος πήγαινε, αλλά ΔΕΝ χόρευε κανένας. Κάθε Παρασκευή πηγαίνανε στην εκκλησία, στους Χαιρετισμούς.

Κατά το έθιμο, επίσης, «σφράγιζαν» το στόμα τους για την περίοδο της νηστείας τρώγοντας ένα αυγό, και με τα κόκκινα αυγά το Μεγάλο Σάββατο ολοκληρωνόταν η νηστεία:

«Με τ' ωβόν εβούλωσά το, με τ' ωβόν θ' ανοίγ' ατο.»

Στον Πόντο η Καθαρά Δευτέρα δεν ήταν ημέρα γλεντιού και πετάγματος χαρταετού...

Ήταν ημέρα γενικού καθαρισμού όλων των σκευών και αντικειμένων, που είχαν σχέση με το φαγητό! Για τον τελειότερο καθαρισμό χρησιμοποιούσαν την κατενή. Η κατενή είναι η γνωστή στους παλαιότερους αλισίβα.

Σε ένα καζάνι έβραζαν νερό με στάχτη και μ’ αυτό καθάριζαν τα μεταλλικά και ξύλινα σκεύη και αντικείμενα. Τα κρεατοκούρα, τα ξύλινα κούτσουρα που επάνω έκοβαν τα κρέατα και έφτιαχναν και κιμά, όχι μόνο τα έπλεναν, αλλά και τα έξυναν με αιχμηρά εργαλεία. Για να εξαφανιστεί κάθε ίχνος λίπους που ενδεχομένως είχε εισχωρήσει στο ξύλο. Παρομοίως έξυναν και τα κοβλάκια (ξύλινα δοχεία για βούτυρο) και τα καρσάνια (ξύλινες λεκάνες). Τα χάλκινα σκεύη αφού τα έπλεναν, τα έτριβαν με στάχτη, για να γυαλίσουν.

Επί πλέον καθάριζαν και τα διάφορα στρωσίδια του σπιτιού.

Πηγή:lelevose.gr