Ποιήματα Ν.Καββαδία

Το έργο του Ν.Καββαδία

Ο Νίκος Καββαδίας έχει γράψει διάφορα έργα. Αυτά είναι το «Μαραμπού», το «Πούσι», το «Τραβέρσο», το «Ημερολόγιο ενός τιμονιέρη», η «Βάρδια», το «Λι», και «Του πολέμου/ Στο άλογο μου». Στην ποίηση ανήκουν όλα τα παραπάνω έργα εκτός το «Λι», τη «Βάρδια» και «Του πολέμου /Στο άλογο μου» που ανήκουν στην πεζογραφία. Όλοι οι τίτλοι των έργων έχουν από μια ξεχωριστή σημασία. Καταρχάς, το μαραμπού είναι πουλί και το ομώνυμο ποίημα έχει γραφτεί το 1933. Κατά δεύτερον, το «Τραβέρσο» έχει γραφτεί το 1975 και σημαίνει αναγκαστική πορεία. Επίσης η «Βάρδια» γράφτηκε το 1954 και «Του πολέμου / Στ’αλογο μου»το οποίο δημοσιεύτηκε το 1987 . Επιπλέον το «Λι», το οποίο δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία επειδή είναι ένα όνομα, έχει γραφτεί το 1987. Τέλος το «Πούσι», του οποίου η σημασία είναι ομίχλη/καταχνιά, γράφτηκε το 1947 και σε αυτήν την ποιητική συλλογή ανήκει και το Kuro siwo.

Μπατέ Ιλκνούρ
Κοράκ Δεριχά

ΠΟΥΣΙ

Στην Ελένη Χαλκιούση

Έπεσε το πούσι αποβραδίς

- το καραβοφάναρο χαμένο -

κ' έφτασες χωρίς να σε προσμένω

μες στην τιμονιέρα να με δεις.

Κάτασπρα φοράς κ' έχεις βραχεί,

πλέκω σαλαμάστρα τα μαλλιά σου.

Κάτου στα νερά του Port Pegassu

βρέχει πάντα τέτοιαν εποχή.

Μας παραμονεύει ο θερμαστής

με τα δυο του πόδια στις καδένες.

Μην κοιτάς ποτέ σου τις αντένες

με την τρικυμία· θα ζαλιστείς.

Βλαστημά ο λοστρόμος τον καιρό

κ' είν' αλάργα τόσο η Τοκοπίλλα.

Από να φοβάμαι και να καρτερώ

κάλλιο περισκόπιο και τορπίλλα.

Φύγε! Εσέ σου πρέπει στέρεα γη.

Ήρθες να με δεις κι όμως δε μ' είδες

έχω απ' τα μεσάνυχτα πνιγεί

χίλια μίλια πέρ' απ' τις Εβρίδες.

ΜΑΡΑΜΠΟΥ

Λένε για μένα οι ναυτικοί που εζήσαμε μαζί

πως είμαι κακοτράχαλο τομάρι διεστραμμένο,

πως τις γυναίκες μ' ένα τρόπον ύπουλο μισώ

κι ότι μ' αυτές να κοιμηθώ ποτέ μου δεν πηγαίνω.

Ακόμα, λένε πως τραβώ χασίσι και κοκό,

πως κάποιο πάθος με κρατεί φριχτό και σιχαμένο,

κι ολόκληρο έχω το κορμί με ζωγραφιές αισχρές,

σιχαμερά παράξενες, βαθιά στιγματισμένο.

Ακόμα, λένε πράματα φριχτά πάρα πολύ,

που είν' όμως ψέματα χοντρά και κατασκευασμένα,

κι αυτό που εστοίχισε σε με πληγές θανατερές

κανείς δεν το 'μαθε, γιατί δεν το 'πα σε κανένα.

Μ' απόψε, τώρα που έπεσεν η τροπική βραδιά,

και φεύγουν προς τα δυτικά των Μαραμπού τα σμήνη,

κάτι με σπρώχνει επίμονα να γράψω στο χαρτί,

εκείνο, που παντοτινή κρυφή πληγή μου εγίνη.

Ήμουνα τότε δόκιμος σ' ένα λαμπρό ποστάλ

και ταξιδεύαμε Αίγυπτο γραμμή Νότιο Γαλλία.

Τότε τη γνώρισα - σαν άνθος έμοιαζε αλπικό -

και μια στενή μας έδεσεν αδελφική φιλία.

Αριστοκρατική, λεπτή και μελαγχολική,

κόρη ενός πλούσιου Αιγύπτιου όπου 'χε αυτοκτονήσει,

ταξίδευε τη λύπη της σε χώρες μακρινές,

μήπως εκεί γινότανε να τηνε λησμονήσει.

Πάντα σχεδόν της Μπασκιρτσέφ κρατούσε το Ζουρνάλ,

και την Αγία της Άβιλας παράφορα αγαπούσε,

συχνά στίχους απάγγελνε θλιμμένους γαλλικούς,

κι ώρες πολλές προς τη γαλάζιαν έκταση εκοιτούσε.

Κι εγώ, που μόνον εταιρών εγνώριζα κορμιά,

κι είχα μιαν άβουλη ψυχή δαρμένη απ' τα πελάη,

μπροστά της εξανάβρισκα την παιδική χαρά

και, σαν προφήτη, εκστατικός την άκουα να μιλάει.

Ένα μικρό της πέρασα σταυρό απ' το λαιμό

κι εκείνη ένα μου χάρισε μεγάλο πορτοφόλι

κι ήμουν ο πιο δυστυχισμένος άνθρωπος της γης,

όταν εφθάσαμε σ' αυτήν που θα 'φευγε, την πόλη.

Την εσκεφτόμουνα πολλές φορές στα φορτηγά,

ως ένα παραστάτη μου κι άγγελο φύλακά μου,

και μια φωτογραφία της στην πλώρη ήταν για με

όαση, που ένας συναντά μες στην καρδιά της Άμμου.

Νομίζω πως θε να 'πρεπε να σταματήσω εδώ.

Τρέμει το χέρι μου, ο θερμός αέρας με φλογίζει.

Κάτι άνθη εξαίσια του ποταμού βρωμούν,

κι ένα βλακώδες Μαραμπού παράμερα γρυλίζει.

Θα προχωρήσω!...Μια βραδιά σε πόρτο ξενικό

είχα μεθύσει τρομερά με ουίσκυ, τζιν και μπύρα,

και κατά τα μεσάνυχτα, τρικλίζοντας βαριά,

το δρόμο προς τα βρωμερά, χαμένα σπίτια επήρα.

Αισχρές γυναίκες τράβαγαν εκεί τους ναυτικούς,

κάποια μ' άρπαξ' απότομα, γελώντας, το καπέλο

(παλιά συνήθεια γαλλική του δρόμου των πορνών)

κι εγώ την ακολούθησα σχεδόν χωρίς να θέλω.

Μια κάμαρα στενή, μικρή, σαν όλες βρωμερή,

οι ασβέστες απ' τους τοίχους της επέφτανε κομμάτια,

κι αυτή ράκος ανθρώπινο που εμίλαγε βραχνά,

με σκοτεινά, παράξενα, δαιμονισμένα μάτια.

Της είπα κι έσβησε το φως. Επέσαμε μαζί.

Τα δάχτυλά μου καθαρά μέτρααν τα κόκαλά της.

Βρωμούσε αψέντι. Εξύπνησα, ως λένε οι ποιητές,

"μόλις εσκόρπιζεν η αυγή τα ροδοπέταλά της".

Όταν την είδα και στο φως τ' αχνό το πρωινό,

μου φάνηκε λυπητερή, μα κολασμένη τόσο,

που μ' ένα δέος αλλόκοτο, σα να 'χα φοβηθεί,

το πορτοφόλι μου έβγαλα γοργά να την πληρώσω.

Δώδεκα φράγκα γαλλικά...Μα έβγαλε μια φωνή,

κι είδα μια εμένα να κοιτά με μάτι αγριεμένο,

και μια το πορτοφόλι μου...Μ' απόμεινα κι εγώ

ένα σταυρόν απάνω της σαν είδα κρεμασμένο.

Ξεχνώντας το καπέλο μου βγήκα σαν τον τρελό,

σαν τον τρελό που αδιάκοπα τρικλίζει και χαζεύει,

φέρνοντας μέσα στο αίμα μου μια αρρώστια τρομερή,

που ακόμα βασανιστικά το σώμα μου παιδεύει.

Λένε για μένα οι ναυτικοί που εκάμαμε μαζί

πως χρόνια τώρα με γυναίκα εγώ δεν έχω πέσει,

πως είμαι παλιοτόμαρο και πως τραβάω κοκό.

Μ' αν ήξεραν οι δύστυχοι, θα μ' είχαν συγχωρέσει...

Το χέρι τρέμει...Ο πυρετός...Ξεχάστηκα πολύ,

ασάλευτο ένα Μαραμπού στην όχθη να κοιτάζω.

Κι έτσι καθώς επίμονα κι εκείνο με κοιτά,

νομίζω πως στη μοναξιά και στη βλακεία του μοιάζω…

(από τη συλλογή "Μαραμπού")

πηγη:nkavvadias.blogspot.gr