Θέατρο στο Ραδιόφωνο:Το τρίτο στεφάνι

Το Τρίτο Στεφάνι είναι μυθιστόρημα του Κώστα Ταχτσή. Ο Ταχτσής έγραψε το μυθιστόρημα κατά την περιπλάνησή του εκτός Ελλάδας, στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το πρότεινε σε τρεις εκδοτικούς οίκους, οι οποίοι όμως το απέρριψαν. Εκδόθηκε τελικά το 1962 με έξοδα του συγγραφέα αλλά δεν γνώρισε καμιά επιτυχία. Επανεκδόθηκε το 1970 από τις εκδόσεις Ερμής στην Αθήνα, γνωρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία και καθιέρωσε τον Ταχτσή ανάμεσα στους πιο γνωστούς πεζογράφους της γενιάς του.

Πρωταγωνίστριες και αφηγήτριες είναι δύο γυναίκες, η Νίνα και η φίλη της Εκάβη, που ζουν αυτές τις περιόδους και περιγράφουν με πιστότητα το κλίμα της εποχής μέσα από τις προσωπικές τους ιστορίες. Η Νίνα πραγματοποιεί τρεις γάμους — εξ ου και ο τίτλος του έργου.

Μέσα από τις προσωπικές ιστορίες της Εκάβης και της Νίνας που η μοίρα ένωσε τους δρόμους τους χρωματίζεται ο καθρέφτης της νεοελληνικής κοινωνίας με όλες τις αντιφάσεις της. Αγωνίες, βάσανα, αγώνας για επιβίωση, πάθη, ψέματα και απογοητεύσεις, μικροί και μεγάλοι καημοί, όνειρα για μια καλύτερη ζωή, γάμοι και θάνατοι, μνήμες και περασμένα μεγαλεία. Αλλά και αγάπη κι όλη η ομορφιά της ζωής όπως τη βίωσαν οι δυο αυτές γυναίκες, χρωματίζουν με χιούμορ και τρυφερότητα την Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου μέχρι την Κατοχή και τον Εμφύλιο.

Το έργο διαθέτει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία. O Ταχτσής είχε αποκαλύψει πως, ουσιαστικά, ο χαρακτήρας της Εκάβης Λόγγου είναι απόλυτα βασισμένος στη γιαγιά του, που τόν μεγάλωσε.

Το μυθιστόρημα έχει τη μορφή παρλάτας. Πρόκειται για μια διπλή πρωτοπρόσωπη αφήγηση, ενώ το σκηνικό είναι αποκλειστικά αστικό. Η κύρια αρετή του βιβλίου, που επισημάνθηκε και από έλληνες κριτικούς και ελληνιστές εκτός Ελλάδας, ήταν η γλωσσική ιδιοτυπία της παρλάτας της κεντρικής ηρωίδας του: πρόκειται για ανάμειξη της δημοτικής με την καθαρεύουσα.

Τον πρώτο καιρό της έκδοσής του δεν είχαν πουληθεί παραπάνω από δέκα αντίτυπα, αλλά στη διάρκεια της Χούντας το βιβλίο άρχισε να γίνεται γνωστό κυρίως από τους πολιτικούς κρατουμένους. Έτσι τελικά κυκλοφόρησε το 1970 από τις εκδόσεις Ερμής.

Εξαιτίας του αυθόρμητου αφηγηματικού του ύφους, Το τρίτο στεφάνι κέντρισε το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων του θεάτρου και του κινηματογράφου. Ο ίδιος ο Ταχτσής έλεγε ότι ακόμα και η Μελίνα Μερκούρη είχε εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον για κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος.

Το μυθιστόρημα διασκευάστηκε για το Τρίτο Πρόγραμμα του ραδιοφώνου το 1979, με αφηγήτριες τη Ρένα Βλαχοπούλου και τη Σμαρώ Στεφανίδου. 

To 1995 μεταφέρθηκε με πιστότητα στην τηλεόραση από το κανάλι ΑΝΤ1, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη, με τη Νένα Μεντή στο ρόλο της Νίνας και τη Λήδα Πρωτοψάλτη στο ρόλο της Εκάβης. 

Το χειμώνα του 2009 έγινε η θεατρική του διασκευή από το Σταμάτη Φασουλή και το Θανάση Νιάρχο για το Εθνικό Θέατρο, με τη Νένα Μεντή αυτή τη φορά στον ρόλο της Εκάβης και τη Φιλαρέτη Κομνηνού στο ρόλο της Νίνας. Η παράσταση είχε διάρκεια σχεδόν τέσσρις ώρες. 

Με αφετηρία το κείμενο των Φασουλή και Νιάρχου, η θεατρική ομάδα Carpe Diem ανέβασε το 2014 μια δίωρη εκδοχή του έργου, με μεγάλη απήχηση και βραβεία σε φεστιβάλ θέατρου.

Το μυθιστόρημα είχε χλιαρή απήχηση στο εξωτερικό παρά την υποστήριξη των ελληνιστών, ίσως λόγω της απουσίας αντιστικτικού λόγου. 

(el.wikipedia.org/ntng.gr)

Ραδιοφωνική μεταφορά του μυθιστορήματος «ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ» του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ που μεταδόθηκε σε 78 συνέχειες από το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ το 1979. Η διασκευή και η σκηνοθεσία ήταν του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΥΡΙΑΝΟΥ, τον ρόλο της Νίνας ερμήνευσε η ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ και της Εκάβης η ΣΜΑΡΩ ΣΤΕΦΑΝΙΔΟΥ.

Ακούγεται το τραγούδι του Φώτη Πολυμέρη «Παλιοζωή κι αν με πότισες δάκρυ».

Έπαιξαν οι ηθοποιοί:
Δημήτρης/ΔΑΝΗΣ ΚΑΤΡΑΝΙΔΗΣ, Ελένη/ΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ,
Πολυξένη/ΜΑΡΙΚΑ ΤΖΙΡΑΛΙΔΟΥ, Μπάμπης/ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΝΟΥΡΙΑΣ,
Αράπω/ΡΗΝΙΩ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑ, Αντώνης/ΙΑΚΩΒΟΣ ΨΑΡΡΑΣ,
Ερασμία/ΝΤΙΝΑ ΚΩΝΣΤΑ, Πρόεδρος του δικαστηρίου/ΠΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ,
Εισαγγελέας/ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΣΧΙΔΗΣ, Συνήγορος/ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ