Αρκετές πόλεις διεκδικούσαν την καταγωγή του Ομήρου: Κολοφών, Ιθάκη, Πύργος, Άργος, Αθήνα, Κύμη, Ρόδος, Σαλαμίνα (Κύπρου) με επικρατέστερες τη Σμύρνη και τη Χίο. Δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε τίποτα με σιγουριά γιατί δεν διαθέτουμε ακριβείς πληροφορίες για τη ζωή και τα έπη του ποιητή, παρά το γεγονός ότι έχουν σωθεί επτά βίοι του από την αρχαιότητα.
Ακόμα και η προτομή του δεν είναι αντιπροσωπευτική της φυσιογνωμίας του και αν οι αρχαίοι τον φαντάζονταν τυφλό, είναι γιατί θεωρούσαν ότι ένας άνθρωπος έχει πολύ πιο ισχυρή μνήμη όταν του λείπει η όραση.
Πάντως υπάρχει ένα πράγμα για το οποίο μπορούμε να είμαστε βέβαιοι: η Ιλιάδα και η Οδύσσεια αποτελούν τα θεμέλια της δυτικής λογοτεχνίας και θαυμαστές αυτού του έργου μπορούν να βρεθούν σε κάθε εποχή της ιστορίας και σε κάθε άκρη του κόσμου.
Όμως τι άλλο πρέπει να ξέρουμε γύρω από τούτα τα αριστουργήματα;
1. Είναι εντυπωσιακή η παρουσία θεών και θεαινών στα δύο έπη, αν και ο σύγχρονος αναγνώστης ενδέχεται να μην είναι και τόσο εξοικειωμένος με αυτό. Κατ' αρχάς ο ποιητής ξεκινά κάθε έπος με επίκληση σε μία θεότητα, τη Μούσα, προκειμένου να διηγηθεί το θυμό του Αχιλλέα στην Ιλιάδα και τις περιπέτειες του Οδυσσέα στην Οδύσσεια. Θεοί και θεές βρίσκονται διαρκώς στη γη, δίπλα στους ήρωες, μεταμορφώνονται και παρεμβαίνουν με κάθε ευκαιρία στην πλοκή, ενώ πολεμούν και μεταξύ τους επιλέγοντας "στρατόπεδα". Πέρα όμως από τις μάχες και τις συμμαχίες, μεταξύ θεών και ανθρώπων αναπτύσσεται και έρωτας. Σε αυτό το σημείο, βέβαια, έρχεται η χαοτική διαφορά μεταξύ θνητότητας και αθανασίας να θυμίσει πως το αίμα των θεών λέγεται ιχώρ και η τροφή τους είναι το νέκταρ και η αμβροσία!
2. Έγινε ο Τρωικός πόλεμος; Οι Έλληνες της κλασικής, της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής ήταν σίγουροι για τη θέση της Τροίας, που την ονόμαζαν Ίλιον, όπως ο Όμηρος. Όταν η Μ. Ασία έγινε τουρκική, αυτή η τοποθεσία ονομάστηκε Χισαρλίκ. Ένας λάτρης του Ομήρου, ο Ερρίκος Σλήμαν, πραγματοποίησε τον 19ο αιώνα αρχαιολογικές ανασκαφές, προκειμένου να δώσει μία απάντηση σε αυτό το ερώτημα, πεπεισμένος πως η Ιλιάδα δεν ήταν μύθος. Επί τρία χρόνια είχε αφιερωθεί σε αυτόν τον σκοπό και μία μέρα ανακάλυψε έναν θησαυρό χρυσού από αρχαία αντικείμενα επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη της Τροίας, όπως και μία ιστορική αλήθεια γύρω από τον Τρωικό πόλεμο. Ωστόσο, είναι αδύνατο να συνταυτίσουμε έπος και ανασκαφικά ευρήματα, καθώς η ομηρική κοινωνία, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που εξιστορούνται δεν μπορούν να επαληθευτούν επαρκώς.
3. Η Ιλιάδα είναι ένα καθαρά πολεμικό έπος, στο οποίο ακόμα και οι θεοί παρεμβαίνουν για να παρεμποδίσουν τις ειρηνευτικές προσπάθειες. Μην εστιάζετε στην αρπαγή της ωραίας Ελένης. Το έργο παρουσιάζει μία ολόκληρη ιδεολογία γύρω από τον πόλεμο, παρουσιάζει έναν "ωραίο" πόλεμο που δίνει και έναν εξίσου "ωραίο" θάνατο. Ποτέ κανένας δεν πολέμησε όπως οι ομηρικοί ήρωες. Ξεκινούν για τη μάχη πάνω σε άρμα - που αποτελεί κατά κάποιον τρόπο το μεταφορικό τους μέσο, και κατεβαίνουν από αυτό όταν πρόκειται να αντιμετωπίσουν τον εχθρό σε μάχες επικές με όλη τη σημασία της λέξης. Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τα έπη προορίζονταν άλλωστε για απαγγελία μπροστά σε ένα ακροατήριο πλούσιων και ισχυρών ανδρών που είχαν τη δύναμη να κάνουν πόλεμο. Βέβαια ο ίδιος ο Όμηρος λέγεται ότι σε έναν διαγωνισμό στη Χαλκίδα, ακριβώς λόγω αυτού του περιεχομένου, έχασε από τον σύγχρονό του Ησίοδο που υμνούσε την ειρήνη.
4. Η θέση της γυναίκας στα έπη είναι αμφιλεγόμενη. Ως αφορμή για τον Τρωικό Πόλεμο παρουσιάζεται η αρπαγή μίας γυναίκας, όμως οι γυναίκες στην Ιλιάδα είναι πολύ λίγες και μόνο οι δυναμικές Αμαζόνες κάνουν αισθητή την παρουσία τους σε μία τέτοια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Στην Οδύσσεια πάλι,η παρουσία των γυναικών είναι μεγάλη και ο ρόλος τους ιδιαίτερα σημαντικός, ώστε μάλιστα το 1713, ένας από τους θεμελιωτές της νεότερης φιλολογίας, ο Άγγλος Ρίτσαρντ Μπέντλι υποστήριξε ότι η Οδύσσεια προοριζόταν για γυναικείο κοινό, ενώ ακόμα, ο Σάμιουελ Μπάτλερ υποστήριξε ότι η Οδύσσεια γράφτηκε από γυναίκα!
5. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Όμηρος ήταν ο κατεξοχήν ποιητής. Ό,τι είναι ο Δάντης για τους Ιταλούς και ο Σαίξπηρ για τους Άγγλους, ήταν ο Όμηρος για τους αρχαίους Έλληνες. Και αν σήμερα οι μαθητές διδάσκονται στο γυμνάσιο τα έπη του, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα των παιδιών της αρχαιότητας, καθώς τα παιδιά στην αρχαία Ελλάδα μάθαιναν να διαβάζουν και να γράφουν επίσης με τον Όμηρο!
πηγη:philologikitheorisi.blogspot.gr
1. Είναι εντυπωσιακή η παρουσία θεών και θεαινών στα δύο έπη, αν και ο σύγχρονος αναγνώστης ενδέχεται να μην είναι και τόσο εξοικειωμένος με αυτό. Κατ' αρχάς ο ποιητής ξεκινά κάθε έπος με επίκληση σε μία θεότητα, τη Μούσα, προκειμένου να διηγηθεί το θυμό του Αχιλλέα στην Ιλιάδα και τις περιπέτειες του Οδυσσέα στην Οδύσσεια. Θεοί και θεές βρίσκονται διαρκώς στη γη, δίπλα στους ήρωες, μεταμορφώνονται και παρεμβαίνουν με κάθε ευκαιρία στην πλοκή, ενώ πολεμούν και μεταξύ τους επιλέγοντας "στρατόπεδα". Πέρα όμως από τις μάχες και τις συμμαχίες, μεταξύ θεών και ανθρώπων αναπτύσσεται και έρωτας. Σε αυτό το σημείο, βέβαια, έρχεται η χαοτική διαφορά μεταξύ θνητότητας και αθανασίας να θυμίσει πως το αίμα των θεών λέγεται ιχώρ και η τροφή τους είναι το νέκταρ και η αμβροσία!
2. Έγινε ο Τρωικός πόλεμος; Οι Έλληνες της κλασικής, της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής ήταν σίγουροι για τη θέση της Τροίας, που την ονόμαζαν Ίλιον, όπως ο Όμηρος. Όταν η Μ. Ασία έγινε τουρκική, αυτή η τοποθεσία ονομάστηκε Χισαρλίκ. Ένας λάτρης του Ομήρου, ο Ερρίκος Σλήμαν, πραγματοποίησε τον 19ο αιώνα αρχαιολογικές ανασκαφές, προκειμένου να δώσει μία απάντηση σε αυτό το ερώτημα, πεπεισμένος πως η Ιλιάδα δεν ήταν μύθος. Επί τρία χρόνια είχε αφιερωθεί σε αυτόν τον σκοπό και μία μέρα ανακάλυψε έναν θησαυρό χρυσού από αρχαία αντικείμενα επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη της Τροίας, όπως και μία ιστορική αλήθεια γύρω από τον Τρωικό πόλεμο. Ωστόσο, είναι αδύνατο να συνταυτίσουμε έπος και ανασκαφικά ευρήματα, καθώς η ομηρική κοινωνία, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που εξιστορούνται δεν μπορούν να επαληθευτούν επαρκώς.
3. Η Ιλιάδα είναι ένα καθαρά πολεμικό έπος, στο οποίο ακόμα και οι θεοί παρεμβαίνουν για να παρεμποδίσουν τις ειρηνευτικές προσπάθειες. Μην εστιάζετε στην αρπαγή της ωραίας Ελένης. Το έργο παρουσιάζει μία ολόκληρη ιδεολογία γύρω από τον πόλεμο, παρουσιάζει έναν "ωραίο" πόλεμο που δίνει και έναν εξίσου "ωραίο" θάνατο. Ποτέ κανένας δεν πολέμησε όπως οι ομηρικοί ήρωες. Ξεκινούν για τη μάχη πάνω σε άρμα - που αποτελεί κατά κάποιον τρόπο το μεταφορικό τους μέσο, και κατεβαίνουν από αυτό όταν πρόκειται να αντιμετωπίσουν τον εχθρό σε μάχες επικές με όλη τη σημασία της λέξης. Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τα έπη προορίζονταν άλλωστε για απαγγελία μπροστά σε ένα ακροατήριο πλούσιων και ισχυρών ανδρών που είχαν τη δύναμη να κάνουν πόλεμο. Βέβαια ο ίδιος ο Όμηρος λέγεται ότι σε έναν διαγωνισμό στη Χαλκίδα, ακριβώς λόγω αυτού του περιεχομένου, έχασε από τον σύγχρονό του Ησίοδο που υμνούσε την ειρήνη.
4. Η θέση της γυναίκας στα έπη είναι αμφιλεγόμενη. Ως αφορμή για τον Τρωικό Πόλεμο παρουσιάζεται η αρπαγή μίας γυναίκας, όμως οι γυναίκες στην Ιλιάδα είναι πολύ λίγες και μόνο οι δυναμικές Αμαζόνες κάνουν αισθητή την παρουσία τους σε μία τέτοια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Στην Οδύσσεια πάλι,η παρουσία των γυναικών είναι μεγάλη και ο ρόλος τους ιδιαίτερα σημαντικός, ώστε μάλιστα το 1713, ένας από τους θεμελιωτές της νεότερης φιλολογίας, ο Άγγλος Ρίτσαρντ Μπέντλι υποστήριξε ότι η Οδύσσεια προοριζόταν για γυναικείο κοινό, ενώ ακόμα, ο Σάμιουελ Μπάτλερ υποστήριξε ότι η Οδύσσεια γράφτηκε από γυναίκα!
5. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Όμηρος ήταν ο κατεξοχήν ποιητής. Ό,τι είναι ο Δάντης για τους Ιταλούς και ο Σαίξπηρ για τους Άγγλους, ήταν ο Όμηρος για τους αρχαίους Έλληνες. Και αν σήμερα οι μαθητές διδάσκονται στο γυμνάσιο τα έπη του, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα των παιδιών της αρχαιότητας, καθώς τα παιδιά στην αρχαία Ελλάδα μάθαιναν να διαβάζουν και να γράφουν επίσης με τον Όμηρο!
πηγη:philologikitheorisi.blogspot.gr
.png "English"){kind=small}
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου