Η Έλλη Λαμπέτη διαβάζει Καβάφη - Ιθάκη

Το ποίημα "Ιθάκη" γράφτηκε τον Οκτώβριο του 1910 και πρωτοδημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 1911 στο περιοδικό "Γράμματα" της Αλεξάνδρειας. Ανήκει στα φιλοσοφικά - διδακτικά ποιήματα του Καβάφη.

Ως πηγή έμπνευσης για το ποίημα στάθηκε ο ομηρικός Οδυσσέας και η δεκάχρονη προσπάθειά του να επιστρέψει στην πατρίδα του την Ιθάκη. Το ποίημα ανήκει στην τεχνοτροπία του συμβολισμού, ενώ το βασικό σύμβολο είναι η Ιθάκη.

Και σ' αυτό το ποίημα διακρίνουμε τα κύρια γνωρίσματα της ποίησης του Καβάφη, που είναι η πεζολογία, ο ρεαλισμός, η υπαινικτικότητα καθώς και οι ιδιοτυπίες στη γλώσσα και το στίχο.

• 1η Ενότητα (Στίχοι 1-3): Η ευχή.
• 2η Ενότητα (Στίχοι 4-12): Η προετοιμασία για το ταξίδι
• 3η Ενότητα (Στίχοι 13-23): Οι απολαύσεις και οι χαρές του ταξιδιού.
• 4η Ενότητα (Στίχοι 24-30): Η μεγάλη διάρκεια του ταξιδιού.
• 5η Ενότητα (Στίχοι 31-33): Η προσφορά της Ιθάκης.
• 6η Ενότητα (Στίχοι 34-36): Το τέλος του "ωραίου" ταξιδιού. 

Ο ποιητής συμβουλεύει με παραινετικό τρόπο εκείνον που ετοιμάζεται να ξεκινήσει το ταξίδι για την Ιθάκη να εύχεται να είναι μακρύς ο δρόμος. Η Ιθάκη συμβολίζει το σκοπό που έχει θέσει ο άνθρωπος στη ζωή του και το ταξίδι την κατάκτηση αυτού του σκοπού. `Ετσι, όσο μακρύτερο είναι το ταξίδι τόσο περισσότερες γνώσεις και εμπειρίες θα αποκτήσει ο άνθρωπος.

Στο ταξίδι του δεν πρόκειται να συναντήσει σοβαρά και μεγάλα εμπόδια, όπως εκείνα του Οδυσσέα, εκτός κι αν τα κουβαλά διαρκώς στην ψυχή του, μέσα του. Διότι το φόβο τον γεννά η ίδια η ψυχή του ανθρώπου.

Στη συνέχεια αναφέρονται οι χαρές και οι απολαύσεις, υλικές και πνευματικές, που προσφέρει το ταξίδι. Ο άνθρωπος θα νιώσει χαρά και ευχαρίστηση αντικρίζοντας καινούρια λιμάνια, εμπορεία φοινικικά με τις ακριβές πραμάτειες, τους πολύτιμους λίθους και τα ηδονικά μυρωδικά. Ακόμη, στις αιγυπτιακές πόλεις θα μάθει πάρα πολλά πράγματα από τους σοφούς και σπουδασμένους ανθρώπους και θα ωφεληθεί έτσι πνευματικά.

Ο ποιητής συμβουλεύει το ταξίδι να διαρκέσει όσο το δυνατό περισσότερο, γιατί έτσι τα κέρδη και οι ωφέλειες θα είναι περισσότερες. Δεν πρέπει να βιαστεί καθόλου ο άνθρωπος, γιατί σημασία δεν έχει ο προορισμός, το τέρμα αλλά το ταξίδι και όλα αυτά που αυτό προσφέρει.

Η Ιθάκη πρόσφερε το ωραίο ταξίδι, γιατί αυτή ουσιαστικά είναι που στάθηκε η αφορμή για το ταξίδι. Χωρίς αυτήν, χωρίς δηλαδή κάποιο στόχο, ο άνθρωπος δε θα ξεκινούσε ποτέ αυτό το ταξίδι για την κατάκτηση της ζωής, που ήταν γεμάτο περιπέτειες εμπειρίες και γνώσεις.

Ωστόσο, όταν ο άνθρωπος φτάσει τελικά στην Ιθάκη, ίσως του φανεί κάπως φτωχική και ασήμαντη μπροστά σ' όλα αυτά που γνώρισε και έμαθε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. `Ομως, έχοντας γίνει σοφός και διαθέτοντας πια τόση πείρα και γνώση, μπορεί να καταλάβει "οι Ιθάκες τι σημαίνουν".

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ  

Ο κάθε άνθρωπος στη διάρκεια της ζωής του θέτει ένα στόχο και προσπαθεί να τον κατακτήσει. Ξεκινώντας λοιπόν για την κατάκτηση του στόχου του είναι σαν να ξεκινά ένα ταξίδι. `Ετσι, στην πορεία αυτή ο άνθρωπος αποκτά πείρα και πολλές γνώσεις, που τελικά αποδεικνύονται πιο ουσιαστικές και σημαντικές από τον ίδιο το στόχο. Αυτό που τελικά έχει σημασία είναι το ίδιο το ταξίδι κι όχι το φτάσιμο στο σκοπό, ο δρόμος κι όχι το τέρμα, ο αγώνας κι όχι η Ιθάκη. 

πηγη:odyssey.com.cy

<