Ελισάβετ της Αυστρίας (Σίσι) 1837-10 Σεπτεμβρίου 1898

Αυτοκράτειρα της Αυστρίας και βασίλισσα της Ουγγαρίας, γνωστή και ως Σίσι. Η τραγική ιστορία της ζωής της έγινε κοινό κτήμα όλου του κόσμου μέσα από την κινηματογραφική ταινία του

Έρνστ Μάρισκα «Πριγκίπισσα Σίσι», που γυρίστηκε το 1955 με πρωταγωνίστρια τη Ρόμι Σνάιντερ.

Η Ελισάβετ της Αυστρίας είναι ένα θρυλικό πρόσωπο που οι ιστορικοί ακόμα δεν έχουν καταφέρει να ξεκαθαρίσουν για το ποια γεγονότα της ζωής της είναι μύθος και ποια η πραγματικότητα, κυρίως για την περίοδο 1889-1898.

Η δούκισσα Ελισάβετ Μαρία Ευγενία γεννήθηκε στο Μόναχο στις 24 Δεκεμβρίου 1837. Ανήκε στον οίκο των Βίτελσμπαχ (όπως και και πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας Όθων) και ήταν κόρη του δούκα της Βαυαρίας Μαξιμιλιανού Ιωσήφ και της πριγκίπισσας Λουδοβίκας της Βαυαρίας. Τον Αύγουστο του 1853 γνώρισε τον 23χρονο εξάδελφό της Φραγκίσκο Ιωσήφ, αυτοκράτορα ήδη της Αυστρίας, ο οποίος την ερωτεύτηκε. 

Στα 15 της, η Ελισάβετ ήταν η ωραιότερη πριγκίπισσα της Ευρώπης. Ήταν εξαιρετικά όμορφη. Η ομορφιά της, μαζί με τα μακριά, λαμπερά, υπέροχα μαλλιά της ήταν, εξάλλου, εκείνα που είχαν γοητέψει τον Φραγκίσκο Ιωσήφ. Την αγαπούσε τόσο βαθιά, που δεν της χαλούσε ποτέ χατίρι.

Όμως ο Φραγκίσκος Ιωσήφ δεν ήταν ο μόνος που εκτιμούσε τα κάλλη της Σίσυ.  Η πανέμορφη αυτοκράτειρα ήταν το αγαπημένο μοντέλο διάσημων ζωγράφων και υπάρχουν αμέτρητα πορτραίτα της.

Ένα χρόνο αργότερα, στις 24 Απριλίου 1854, το ζευγάρι τέλεσε τους γάμους του στη Βιέννη.Λίγο μετά το γάμο της, όμως, η Σίσυ άρχισε να παρουσιάζει νευρικές διαταραχές, κληρονομιά από τους προγόνους της, τους Βίτελσμπαχ.

Από το γάμο της με τον Φραγκίσκο Ιωσήφ, θα αποκτήσει τέσσερα παιδιά: τις πριγκίπισσες Σοφία και Γκιζέλα και, τον διάδοχο του θρόνου, πρίγκιπα Ροδόλφο, που θα γεννηθούν από τρεις διαδοχικές εγκυμοσύνες ενώ, δέκα χρόνια αργότερα, θα έρθει στη ζωή η πριγκίπισσα Μαρία Βαλέρια.

Ένας από τους τόπους που κατέφευγε για να βρίσκει την ψυχική της ισορροπία ήταν η Κέρκυρα. Κατά τις επισκέψεις της στο νησί διέμενε στο «Αχίλλειο».

Αγοράζει τη «Βίλλα Βράιλα», την οποία και ανακαινίζει ριζικά. Τα έργα στο σπίτι θα διαρκέσουν τέσσερα ολόκληρα χρόνια και το 1892 θα ολοκληρωθούν.

Το στυλ του σπιτιού έχει επιρροές από διάφορα στυλ, ελληνικό, ρωμαϊκό, ιωνικό αλλά και της αρχιτεκτονικής της Πομπηίας. Η Σίσυ ήθελε να δημιουργήσει γύρω της μια όαση, μέσα στην οποία θεοί και θεές θα συνυπήρχαν με ήρωες από τα έργα του Ομήρου. Ορδές καλλιτεχνών δημιούργησαν τοιχογραφίες και πίνακες, τόσο μέσα όσο και έξω από το σπίτι. 

Οι κήποι γέμισαν γλυπτά και αγάλματα ηρώων της ελληνικής μυθολογίας και ιστορίας. Ένα από αυτά, το άγαλμα του «Θνήσκοντος Αχιλλέα» στον κήπο, ενέπνευσε τη Σίσυ για να διαλέξει το όνομα του σπιτιού της: «Αχίλλειον».

Εκεί μελετούσε με πάθος τον Όμηρο στο αρχαίο κείμενο και γενικά λάτρευε τα δημιουργήματα της τέχνης. 

Η Σίσυ θα χαρεί την Κέρκυρα και το Αχίλλειο μόνο για έξι χρόνια, καθώς θα δολοφονηθεί τον Σεπτέμβριο του 1898.

Αγαπημένος της δάσκαλος υπήρξε ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ο οποίος την έκανε να λατρέψει κυριολεκτικά τη χώρα του και ήταν ο συνοδός της, όταν ήθελε να μιλήσει ελληνικά. 

Εκείνη τον θεωρούσε πανέξυπνο και ευρυμαθέστατο ενώ για τον Χρηστομάνο η Σίσυ ήταν η πριγκίπισσα του παραμυθιού που είχε ζωντανέψει. Περνούσαν ατέλειωτες ώρες μαζί και ένας πλατωνικός έρωτας είχε ανθίσει ανάμεσά τους, όπως παραδέχτηκε ο Χρηστομάνος σε ένα βιβλίο του που κυκλοφόρησε μετά το θάνατο της Σίσσυ και στο οποίο ο συγγραφέας είχε αναπλάσει πολλούς από τους διαλόγους τους και περιγράφει τη ζωή της με λυρικό τρόπο.   

«Το βιβλίο της Αυτοκράτειρας Ελισάβετ» είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία που κυκλοφόρησε πρώτα στη Βιέννη το 1898 και το 1907 στην Ελλάδα.

Αργότερα θα έγραφε το βιβλίο που τον έκανε ευρέως γνωστό, την «Κερένια κούκλα».

Μέχρι το 1960 ο φύλακας και ξεναγός του «Αχίλλειου» παρουσίαζε το γεγονός του θανάτου του Ροδόλφου, του γιού της Ελισάβετ, και της ερωμένης του Μαρίας σαν αυτοκτονία και η αιτία ήταν, όπως έλεγε, η αποκάλυψη από τη μάνα της Μαρίας ότι η αγαπημένη του ήταν στην πραγματικότητα ετεροθαλής αδελφή του.

Βέβαια άλλη θεωρία λέει ότι ο Ροδόλφος, αν και μελλοντικός μονάρχης, είχε φιλελεύθερες και δημοκρατικές απόψεις, τις οποίες δεν έκρυβε, γεγονός που τον καθιστούσε αντιπαθή, ακόμα και επικίνδυνο για το μέλλον της μοναρχίας στην Αυστροουγγαρία και στους υποστηρικτές της. Ο θάνατος των δύο εραστών έγινε το θέμα πολλών βιβλίων καθώς και της ταινίας «Mayerling», στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο Ομάρ Σαρίφ και η Κατρίν Ντενέβ.

Η αυτοκτονία του 30χρονου μοναχογιού της αρχιδούκα Ροδόλφου, στο Μάγιερλινγκ το 1889, ήταν για την Ελισάβετ ένα πλήγμα, από το οποίο δεν συνήλθε ποτέ.

Γι' αυτό το λόγο και η Σίσυ εγκατέλειψε τα ανάκτορα της Βιέννης και ήρθε στην Κέρκυρα γεμάτη πόνο και θλίψη, χωρίς τον αυτοκράτορα άνδρα της που ήταν η αιτία να χάσει τον μονάκριβο γιο της τόσο νέο. Η γλυκύτητά της, μαζί με αυτό το μικρό, αινιγματικό χαμόγελο α λα Τζοκόντα, της προσδίδουν τον χαρακτηρισμό «η θλιμμένη πριγκίπισσα».

Η Ελισάβετ ως αυτοκράτειρα της Αυστρίας ήταν αγαπητή στους υπηκόους της, αλλά συχνά προκαλούσε την αντιπάθεια της υψηλής κοινωνίας της Βιέννης με την περιφρόνηση που έδειχνε στους κανόνες του αυλικού πρωτοκόλλου. Οι Ούγγροι τη λάτρευαν, κυρίως για την επίτευξη του Αυστροουγγρικού Συμβιβασμού (Ausgleich) του 1867.

Το 1867 ο Φραγκίσκος Ιωσήφ και η Ελισσάβετ γίνονται βασιλείς της ενωμένης Αυστροουγγαρίας και οι Ούγγροι πανηγυρίζουν για τη βασίλισσα τους. Μετά την ένωση η Σίσυ επιστρέφει στο παλάτι, συλλαμβάνει και γεννά την τελευταία της κόρη, Μαρία Βαλέρια.

Φωτογραφία της αυτοκράτειρας Ελισάβετ την ημέρα της στέψης της ως βασίλισσας της Ουγγαρίας (8 Ιουνίου 1867)

Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής της στο Γκέντερλε στα βόρεια της Βουδαπέστης, ο ενθουσιασμός της, όμως, για την Ουγγαρία ήταν πρόκληση για τους γερμανικής κατοίκους της αυτοκρατορίας των Αψβούργων.

Η δολοφονία της αυτοκράτειρας

Στις 10 Σεπτεμβρίου 1898 σε ηλικία 61 έτους δολοφονήθηκε από τον αναρχικό Ιταλό Λουίτζι Λουκένι. 

Οι πολύ έντονες ταξικές διακρίσεις από τη μια, και η δική του δύσκολη ζωή από την άλλη, γεννούν, τρέφουν και μεγαλώνουν το μίσος του για την αριστοκρατία και τους εστεμμένους. Το γεγονός που πυροδότησε αυτό το μίσος και το έκανε δολοφονική μανία, ήταν η εξέγερση των εργατών στο Μιλάνο, που πνίγηκε στο αίμα. 

Πρώτος του στόχος ήταν ο Πρίγκηπας της Ορλεάνης, όμως το σχέδιό του δεν ευοδώθηκε. Στη συνέχεια στοχοποιεί τον Πρίγκιπα του Παρισιού, τον οποίο και ακολουθεί στη Γενεύη. Ο Λουκένι πληροφορείται από δημοσιεύματα των εφημερίδων ότι η αυτοκράτειρα Ελισσάβετ της Αυστρίας βρίσκεται στη Γενεύη και αποφασίζει να τη δολοφονήσει, θεωρώντας τη ευκολότερο στόχο από τον πρίγκιπα.

Τον Σεπτέμβριο του 1898, η Σίσσυ βρίσκεται στην Ελβετία και σταματά για λίγο στο ξενοδοχείο «Beau Rivage», στις όχθες της λίμνης Λε Μαν στη Γενεύη. Εκεί βρίσκεται και ο Lucheni, κυριευμένος από την εμμονή του να δολοφονήσει κάποιον ευρωπαίο μονάρχη, ώστε να γίνει διάσημος. Από ένα δημοσίευμα εφημερίδας πληροφορείται ότι «μια όμορφη εστεμμένη διαμένει στο ξενοδοχείο Beau Rivage με ψευδώνυμο». Δεν είναι άλλη από τη Σίσσυ, που χρησιμοποιεί το όνομα Grafin von Hohenemds, ώστε να μην τραβήξει επάνω της δημοσιότητα και συντροφεύεται από τη στενή της φίλη Βαρώνη Irma Eugenia Sztaray.

Ο Λουκένι ξεροσταλιάζει έξω από το ξενοδοχείο, οπλισμένος με ένα στιλέτο το οποίο κρύβει μέσα σε ένα μπουκέτο λουλούδια, και περιμένει την ευκαιρία του, που δεν αργεί να παρουσιαστεί. Στις 10 Σεπτεμβρίου, γύρω στις τρεις το απόγευμα, η Σίσσυ και η συνοδός της βγαίνουν από το ξενοδοχείο. 

Καθώς είναι και οι δύο μαυροντυμένες, ο Λουκένι δεν καταφέρνει να ξεχωρίσει αμέσως την αυτοκράτειρα. Πλησιάζει τις δύο γυναίκες και μόνο όταν είναι πολύ κοντά αναγνωρίζει τη Σίσσυ. Την πλησιάζει τάχα για να της προσφέρει τα λουλούδια και τη μαχαιρώνει στο στήθος, τόσο δυνατά, ώστε την πετά κάτω.

Ο Λουκένι διαφεύγει και η Σίσσυ δεν αντιλαμβάνεται ότι την έχει πληγώσει. Νομίζει ότι απλά την έσπρωξε δυνατά. Σηκώνεται και συνεχίζει την πορεία της μέχρι την αποβάθρα και επιβιβάζεται στο πλοιάριο που θα τη μεταφέρει στο σπίτι της στο Territet, στην απέναντι όχθη της λίμνης.

Το καραβάκι αποπλέει και ξαφνικά η Σίσσυ χάνει τις αισθήσεις της και καταρρέει. Καθώς της ξεκουμπώνουν το σακάκι για να διευκολύνουν την αναπνοή της διαπιστώνουν ότι αιμορραγεί σοβαρά και μόνο τότε αντιλαμβάνονται ότι το χτύπημα δεν ήταν τυχαίο αλλά απόπειρα δολοφονίας. Το πλοίο επιστρέφει εσπευσμένα και η Σίσσυ μεταφέρεται στο Beau Rivage, για να ξεψυχήσει σε ένα του δωμάτιο.

Ο Λουίτζι Λουκένι επιζητούσε μία συμβολική - θεαματική πράξη κατά της «καταπιεστικής άρχουσας τάξης» και στον δρόμο του βρήκε την Ελισάβετ.

Όταν διαδόθηκαν τα νέα του θανάτου της Σίσσυ, η αυτοκρατορία της Αυστροουγγαρίας συγκλονίζεται. Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ είναι απαρηγόρητος, καθώς ποτέ δεν έπαψε να είναι βαθειά ερωτευμένος με τη γυναίκα του, η οποία «επιστρέφει», μετά από τόσες περιπλανήσεις στο σπίτι τους. Τον ακούνε να ψιθυρίζει: «Κανείς δεν γνωρίζει πόσο πολύ είχαμε αγαπηθεί. Τίποτα πια δεν με κρατά σ’ αυτή τη γη».

Ο αυτοκράτορας σπεύδει στη Γενεύη για να ασπαστεί για τελευταία φορά την πολυαγαπημένη του σύζυγο. Μετά τη νεκροψία η σωρός της Σίσσυ μεταφέρεται στον καθεδρικό ναό της Γενεύης και στη συνέχεια στη Βιέννη, όπου και τοποθετείται σε μια κρύπτη στην Εκκλησία των Καπουτσίνων», την τελευταία κατοικία των Αψβούργων. 

 Τόσο η Αυστρία όσο και η Ουγγαρία βυθίζονται σε βαρύ πένθος.

πηγη:sansimera.gr/el.wikipedia.org/eglima.wordpress.com