Αρεόπολη, ένας ιστορικός, διατηρητέος οικισμός

Στη δυτική Μάνη, στο μεσαίο «πόδι» της Πελοποννήσου, βρίσκεται η Αρεόπολη, ένας ιστορικός, διατηρητέος οικισμός, που κρατά το παραδοσιακό «χρώμα» της Μάνης και βρίσκεται περίπου 60 χλμ. νότια της Σπάρτης.

Είναι κτισμένη σε υψίπεδο πάνω από το φυσικό και ευρύχωρο λιμένα του, το λεγόμενο Λιμένι, που αποτελεί και το επίνειο της. Ένας ιστορικός οικισμός, που διατήρησε την ανεξαρτησία του επί Τουρκοκρατίας και πατρίδα των Μαυρομιχαλαίων. Στο Λιμένι διασώζεται παλιός πύργος της οικογενειάς τους.Αποτελεί έδρα του Δήμου Οιτύλου.

Κεντρική πλατεία και πεζόδρομος

Η Αρεόπολη είναι έρωτάς, μην το ψάχνετε, θα παρκάρετε κοντά στην κεντρική πλατεία και θα βγείτε να περπατήσετε στον κεντρικό πεζόδρομο. Η πόλη έχει δύο όψεις· από τη μια μεριά έχουμε την κεντρική πλατεία με διάφορα άκρως τουριστικά εστιατόρια και cafes, και από την άλλη το κατέβασμα στον πεζόδρομο, όπου οι εικόνες αλλάζουν και δίνουν τη θέση τους στην παράδοση και τη γραφικότητα.Πολλά αξιοθέατα θα σας παρασύρουν σε ένα ταξίδι μέσα στον χρόνο, καθώς θα περιπλανιέστε στα πέτρινα σπίτια, τις εκκλησίες, τους επιβλητικούς πέτρινους πύργους και τα πλακόστρωτα σοκάκια.Λίγα μέτρα πιο κάτω από τον πεζόδρομο θα συναντήστε τη μικρή Πλατεία της Επανάστασης, για να θαυμάσετε την εξαιρετική αρχιτεκτονική των Ταξιαρχών με τα εκπληκτικά λιθανάγλυφα στο άνω μέρος. Στα στενά δρομάκια θα χαθείτε, για να βρεθείτε στην πλατεία του Άη Γιάννη των Μαυρομιχάληδων. Θα εκπλαγείτε από το γεγονός ότι ο ναός είναι ορθάνοιχτος όλες τις ώρες της ημέρας και έχει εξαιρετικές τοιχογραφίες.

Αν αποφασίσετε να αφιερώσετε λίγο χρόνο στο περπάτημα και απομακρυνθείτε ελάχιστα από το κέντρο της πόλης, θα φτάσετε μέχρι τον Πύργο του Πικουλάκη και θα κατηφορίσετε προς την καρδιά του οικισμού, που είναι κλεισμένη μέσα σε πετρόκτιστους πολεμόπυργους, παλιά σπίτια και πέτρινες μάντρες.

Αξίζει πάνω στο σούρουπο να αρχίσετε το περπάτημα περιμετρικά της κεντρικής πλατείας, στα 800 με 100 μ. απόσταση, για να ανακαλύψετε μια Αρεόπολη βγαλμένη κυριολεκτικά από το παρελθόν. Θα μείνετε άφωνοι από το μεγαλείο και την ομορφιά αυτής της πόλης που συγκεντρώνει τουρισμό και το χειμώνα και το καλοκαίρι.

Στην Αρεόπολη θα βρείτε ξενοδοχεία, ξενώνες και ανακαινισμένους πύργους, εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ και εμπορικά καταστήματα που προσφέρουν στους επισκέπτες όλες τις σύγχρονες ανέσεις.

Σώζει το γεγονός ότι η Αρεόπολη βάση νόμου, είναι διατηρητέα κι ό,τι κι αν χτίζεται, χτίζεται μόνο από πέτρα έτσι δεν έχει αλλοιωθεί σε υπέρμετρο βαθμό το φυσικό της κάλλος από κατασκευές τσιμέντου και αλουμινίου.

Ιστορική αναδρομή

Επί Τουρκοκρατίας λεγόταν Τσίμοβα ή Τζίμοβα. Κατά μια εκδοχή η ονομασία οφειλόταν σε πρόσφυγες που ήρθαν από το Τσιμόβασι της περιοχής της Σμύρνης, επικρατέστερη όμως είναι η εκδοχή ότι η Τσίμοβα είναι σλαβική λέξη και σημαίνει πόλη του διαβόλου ή μικρός κάμπος.

Η παλαιότερη αναφορά για την Τσίμοβα υπήρχε σε ένα χαμένο σήμερα χειρόγραφο της μονής Ντεκούλου, όπου αναφέρονται το 1200 ως κάτοικοί της οι οικογένειες Αλέπη, Μπαρέλου, Τσατσούλη, Φουρναράκου, Χρυσικάκη, Κουτσουλιέρη και ο Εβραϊκής καταγωγής Πουλαντζάς. Η πρώτη έγκυρη αναφορά είναι ένα έγγραφο του 1336, όπου οι βασιλείς της Νάπολης παραχωρούν στον Νικολό Ατσαγιόλι σειρά από αγρούς στην Καλαμάτα και τη Μάνη, μεταξύ των οποίων και περιοχές στο χωριό Τσίμοβα.

Γενικά για το πότε κτίστηκε η πόλη δεν είναι γνωστό γιατί μόνο παραδόσεις υπάρχουν. Κατά μια εκδοχή κτίστηκε από τους απογόνους του Μιχάλη Καρδιανού (γενάρχη των πλέον επιφανών οικογενειών και ιδρυτή των περισσοτέρων χωριών της Μάνης). Κατ' άλλη εκδοχή από τους απογόνους δύο αδελφών που καταδιωκόμενοι από τους Τούρκους έφυγαν από την Καλλίπολη της Θράκης και εγκαταστάθηκαν στο Οίτυλο. Ο εκπληκτικός τους πολλαπλασιασμός τους ανάγκασε να φύγουν από το Οίτυλο και να ιδρύσουν την Τσίμοβα. Από αυτούς προήλθαν οι τέσσερις οικογένειες της Τσίμοβας: Τωρναριάνοι, Τσαλαπιάνοι, Πουνεντιάνοι, Γεωργιάνοι.

Το 1836, η Τσίμοβα μετονομάσθηκε σε Αρεόπολη, με διάταγμα του Όθωνα, για να τιμηθεί η πολεμική αρετή των Μανιατών. Πιθανή εκδοχή του ονόματος είναι πως οι παλιοί Μανιάτες της έδωσαν το όνομα του θεού του πολέμου, Άρη, ή ότι ονομάστηκε έτσι από τους αέρηδες που χτυπούν την περιοχή.

Σε αυτόν τον χώρο συγκροτήθηκαν οι πρώτες ένοπλες ομάδες όπου και ύψωσαν πρώτοι τη σημαία της επανάστασης, στις 17 Μαρτίου 1821. Η 17η Μαρτίου είναι Τοπική εθνική εορτή και γιορτάζεται με όλες τις τιμές. Γίνεται Δοξολογία και ακολούθως αναπαράσταση του ξεσηκωμού εκείνης της ημέρας στον περίβολο του ιστορικού ναού.Η Σημαία της Αρεόπολης κατά την επανάσταση ήταν λευκή και έφερε διάφορα εθνικά σύμβολα. Διασώθηκε και εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών.

Αξιοθέατα μνημεία

-Ο Πύργος Πικουλάκη, δίπλα στον ναό του Αγίου Ιωάννη, αποτελεί έναν από τους σταθμούς του "Δικτύου Μουσείων Μάνης". Η μόνιμη έκθεση έχει θέμα τις "Ιστορίες θρησκευτικής πίστης της Μάνης".
-Οι Ταξιάρχες (τέλη 18ου αιώνα), μητρόπολη της Αρεόπολης, στην ιστορική Πλατεία της 17ης Μαρτίου 1821, με σημαντικό γλυπτό τέμπλο και εξαίρετο λιθανάγλυφο διάκοσμο. Το εντυπωσιακό πολυώροφο καμπαναριό (1836) αποτελεί σήμα όλης της πόλης.

-Οι μικρές, λιτές εκκλησίες της Αγίας Τριάδας (προ του 17ου αι.), της Αγίας Κυριακής και του Αγίου Πέτρου, στο παλαιό δυτικό τμήμα της πόλης.

-Ο Άη Γιάννης ο Πρόδρομος (αρχές 18ου αι.) των Μαυρομιχαλαίων, με εξαιρετικές τοιχογραφίες του 1746 και 1868.
-Η Παναγία η Γεωργιάνικη (μέσα 18ου αι.) των Μαυρομιχαλαίων, με όμορφα λαϊκά λιθανάγλυφα και τέμπλο με αξιόλογες εικόνες.
-Ο Άγιος Νικόλαος (1807) με δωδεκάπλευρο τρούλο και ενδιαφέροντα ξύλινο γυναικωνίτη.
-Ο διπλός ναός της Παναγίας και του Αγίου Χαραλάμπους, στην πλατεία Νιαρχάκου, με τοιχογραφίες του 1869 και ενδιαφέρον βαθμιδωτό καμπαναριό με λιθανάγλυφα.
-Ο ναός του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία Αθανάτων.

Στα περίχωρα της πόλης ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η εκκλησία του Αγίου Πολυκάρπου με το χαρακτηριστικό παλαιό νεκροταφείο, η Παναγία η Κοντοριάνικη, ο κοιμητηριακός Άγιος Νικόλαος, το μοναστήρι της Κοίμησης στην Παλέρημο, το μοναστήρι Άγιοι Πάντες στα Ξιφαριάνικα με τοιχογραφίες του 1767 και η Παναγία η Τσιπιώτισσα με τοιχογραφίες του 18ου αιώνα.

Κοντινές εκδρομές

Λιμένι
Στην κατηφόρα της Αρεόπολης θα αντικρίσετε τα νερά του διάσημου κόλπου στο Λιμένι. Στα δεξιά σας, λοιπόν, από την Αρεόπολη θα δείτε ένα γραφικό ψαροχώρι με παραδοσιακά πέτρινα και πυργόσπιτα. 

Τα γαλαζοπράσινα, διάφανα νερά του είναι ιδανικά για κολύμπι και εδώ έρχονται όλοι οι τουρίστες και οι ντόπιοι από τον Αρεόπολη για βουτιές και ψαροφαγία.

Οίτυλο
Μετά το Λιμένι ο δρόμος οδηγεί στο Οίτυλο ένα όμορφο ιστορικό χωριό πνιγμένο στις ελιές, περπατήστε μέχρι την κάτω γειτονιά που έχει υπέροχη θέα και θαυμάστε τις σπάνιες τοιχογραφίες της Μονής Δεκούλου που απεικονίζουν, μεταξύ άλλων, το ζωδιακό κύκλο.

Στα «πόδια» του Οιτύλου απλώνεται ο όρμος με το φυσικό λιμάνι του Νέου Οιτύλου και το Καραβοστάσι  που ονομάστηκε και «μικρό Αλγέρι» γιατί έγινε ορμητήριο πειρατών. Μιλάμε για μια τεράστια παραλία, που είναι ιδανική για κολύμπι και έχει γνωρίσει ήπια τουριστική ανάπτυξη. Εδώ θα βρείτε πολλά καταλύματα και ταβέρνες με εξαιρετικά φρέσκο ψάρι, τοπικά κρασιά και τσίπουρο

Κάστρο Κελεφάς
Χτίστηκε από τους Τούρκους το 1670 και σήμερα σώζονται τα τείχη του, δύο πύργοι και ορισμένα κτίσματα στο εσωτερικό του. Βρίσκεται δυτικά του χωριού Κελεφά και νότια του Οιτύλου.

Σπήλαια Διρού
Είναι στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από το Λιμένι και το Οίτυλο. Κινούμαστε προς τη «μύτη» της Μάνης για να φτάσουμε στον Δυρό. Εκεί θα συναντήσετε πρώτα από όλα ένα τουριστικό χωριουδάκι βγαλμένο από καρτ-ποστάλ της δεκαετίας του ’70 και στην κατηφόρα των 4 χλμ. θα βρείτε τα περίφημα σπήλαια και το Νεολιθικό Μουσείο Δυρού.

Τα σπήλαια του Δυρού πρέπει οπωσδήποτε να τα επισκεφθείτε μαζί με τα παιδιά σας. Είναι από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα σπήλαια της Ελλάδας. Συγκαταλέγονται στα εντυπωσιακότερα φυσικά αξιοθέατα της Μάνης και θα σας εντυπωσιάσουν με τον όγκο και την ομορφιά τους. Μετά από την επίσκεψή σας στη Γλυφάδα -έτσι λέγεται το επισκέψιμο τμήμα των σπηλαίων όπου βρέθηκαν απολιθωμένα ζώα ηλικίας 2 εκατ. χρόνων-, μπορείτε να ρίξετε μια βουτιά στην παραλία του Δυρού. Πρόκειται για μια παραλία με χοντρό βότσαλο και πεντακάθαρα νερά, ιδανικά για κολύμπι.

Βάθεια
Το πιο πολυφωτογραφημένο μανιάτικο χωριό και από τα πρώτα που αναστυλώθηκαν και απέκτησαν ξενώνες του ΕΟΤ (αν και πλέον δεν διαθέτει ιδιαίτερη υποδομή). 

Προσφέρεται για βόλτα στα σοκάκια με τα πυργόσπιτα και τις φραγκοσυκιές.Οι πύργοι της Βάθειας είναι διώροφοι και τριώροφοι και κτίστηκαν μεταξύ 1840 και 1900.

Γαστρονομία

Το περίφημο σύγκλινο, το καπνιστό χοιρινό και τα λουκάνικα με φλούδες πορτοκαλιού είναι τα πιάτα που εμφανίζονται στα μενού των περισσότερων εστιατορίων στην Μάνη. Αναζητήστε επίσης τα χειροποίητα ζυμαρικά, που συνοδεύονται από ντόπια μυζήθρα, και τα άγρια χόρτα (αμυγδαλήθρες, αγριοσπάνακο, σγατζίκια κ.ά.), που τρώγονται βραστά, τσιγαριστά ή σε πίτες.
Ο καγιανάς:αβγά τηγανισμένα με ντομάτα και τυρί.

Τα λαλάγγια: λωρίδες ζύμης διπλωμένες σαν σαλιγκάρι και τηγανισμένες. 

Τραβηχτές:τηγανιτό  ζυμαράκι  που συνοδεύεται με τυρί.

Το σύγκλινο :χοιρινό παστό, που καπνίζεται και ύστερα βράζεται με πορτοκάλι και τα τσιγαρολάχανα :αρωματικά άγρια χόρτα τσιγαρισμένα με κρεμμύδι, πελτέ, λάδι, αλάτι και πιπέρι, είναι μερικά κλασικά τοπικά πιάτα.
Εάν πάλι είστε λάτρης των θαλασσινών σας περιμένουν φρέσκα θαλασσινά.


πηγη:el.m.wikipedia.org/athinorama.gr/gargalianoionline.gr