Διαβήτης:Η αντιμετώπιση του με τη σωστή διατροφή και αλλαγή τρόπου ζωής

Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια συχνή μεταβολική διαταραχή. Από μελέτες εκτιμάται ότι το 2003 υπήρχαν 194 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο που είχαν προσβληθεί από τη νόσο αυτή, ενώ προβλέπεται ότι ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα 330 εκατομμύρια το έτος 2025.

Αναμφίβολα, λοιπόν, μπορούμε να μιλήσουμε για μια παγκόσμια μάστιγα η οποία χρήζει ιατρικής παρακολούθησης και αντιμετώπισης.

Είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα β-κύτταρα του παγκρέατος αδυνατούν να παράγουν ινσουλίνη ( Τύπος 1 ή νεανικός διαβήτης) ή / και η ποσότητα της ινσουλίνης που εκκρίνεται δεν επαρκεί για τη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης, λόγω αντίστασης των περιφερικών οργάνων (λιπώδης ιστός, μύες, ήπαρ) σε αυτήν (Τύπος 2).

Ο τύπος 2 μπορεί να αντιμετωπιστεί αρχικά με μια σωστή διατροφή, προσαρμοσμένη στα δεδομένα κάθε ασθενή. Έπειτα, εάν δεν παρατηρηθεί πρόοδος, χορηγείται φαρμακευτική αγωγή (δια στόματος) σε συνδυασμό με τη διατροφή, ενώ το τελικό στάδιο είναι η χορήγηση της ινσουλίνης.

Αντιθέτως, ο τύπος 1 αντιμετωπίζεται από την αρχή με ινσουλίνη, λόγω της απόλυτης έλλειψής της.

Ένας καθοριστικός παράγοντας στην αντιμετώπιση της νόσου αυτής μπορεί, σαφώς , να θεωρηθεί η αλλαγή του τρόπου ζωής ( life style ) του ατόμου. Αυτό συνεπάγεται την υιοθέτηση σωστών πρότυπων διατροφής και την ένταξη της φυσικής δραστηριότητας στην καθημερινή ζωή.

Εάν λάβουμε υπ’ οψη μας ότι σχεδόν το 90% των ατόμων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 αντιμετωπίζει, συγχρόνως, πρόβλημα με την παχυσαρκία ή ότι μια «ενδεχόμενη» παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, τότε θα λέγαμε ότι ένα αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας (μείωση προσλαμβανόμενων θερμίδων σε σχέση με αυτές που καταναλώνουμε) θα ήταν το ήμισυ της αντιμετώπισης της νόσου.

«Μπορώ να κάνω δίαιτα όταν οι υπόλοιποι μέσα στο σπίτι τρώνε σουβλάκια, πίτσες και γλυκά ; Όλες οι άλλες δίαιτες έχουν αποτύχει, γιατί να πετύχει αυτή;».

Αυτά αποτελούν κλασσικά ερωτήματα ενός ατόμου το οποίο έχει κάνει αρκετές προσπάθειες αδυνατίσματος στη ζωή του, εκ των οποίων οι περισσότερες ήταν αποτυχημένες με αποτέλεσμα το άτομο αυτό να έχει χάσει την αυτοπεποίθηση του και την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.

Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι, πρώτον, ότι το άτομο πρέπει να πιστέψει στον εαυτό του και να «πάρει» την κατάσταση στα χέρια του και δεύτερον να συνειδητοποιήσει ότι δίαιτα δεν σημαίνει στέρηση, αλλά σωστός τρόπος διατροφής εφ’ όρου ζωής.

Πολλοί νομίζουν, είτε από άγνοια είτε από ελλιπή πληροφόρηση, ότι η δίαιτα του διαβητικού είναι μια σειρά από στερήσεις διάφορων τροφίμων. Ενώ, στην πραγματικότητα, τίποτα δεν απαγορεύεται αλλά στην ουσία καταναλώνονται όλα με μέτρο.

Έτσι, για παράδειγμα, το διαιτολόγιο μπορεί να περιλαμβάνει δημητριακά, ψωμί ολικής αλέσεως, ρύζι ακόμα και αμυλώδη τρόφιμα (πατάτα) σε συνδυασμό με πρωτεΐνες (ψάρι, κοτόπουλο, κρέας, γαλακτοκομικά ) και έλαια. Παλιά επικρατούσε η άποψη ότι ο συνδυασμός όλων των ομάδων των τροφίμων σε ένα γεύμα ήταν λανθασμένος.

Σήμερα έχει αποδειχτεί ότι ο συνδυασμός των κρεατικών και αμυλούχων τροφίμων, καθώς και των φυτικών ινών όχι μόνο δεν απαγορεύεται αλλά συνίσταται γιατί καθιστούν το χρόνο, που απαιτείται για να μεταβολιστεί το σάκχαρο , μεγαλύτερο .

Έτσι , το ½ του πιάτου μας πρέπει να αποτελείται από άμυλο ( ψωμί ολικής αλέσεως, όσπρια, ρύζι κ.λ.π ) , το ¼ από λαχανικά ωμά ή βραστά (μαρούλι, μπρόκολο, ντομάτα, λάχανο κ.λ.π ), το 1/8 από λευκό ή κόκκινο κρέας (κοτόπουλο, χοιρινό, τσιπούρα κ.λ.π ), ενώ το υπόλοιπο 1/8 του πιάτου πρέπει να αποτελείται από έλαια (ελαιόλαδο: αντιοξειδωτικές ιδιότητες, μείωση της ολικής και κακής χοληστερόλης).

Όσον αφορά τους υδατάνθρακες θα πρέπει να αποτελούν το 55% - 60% της συνιστώμενης ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης. Προτιμώνται οι σύνθετοι-μεγαλομοριακοί υδατάνθρακες (όσπρια, λαχανικά, φρούτα, ρύζι κλπ ) έναντι των μόνο- και δισακχαριτών (μέλι, ζάχαρη, γλυκά κλπ ) γιατί οι πρώτοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να μεταβολιστούν.

Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η ομαλή αυξομείωση της γλυκόζης του ορού, σε αντίθεση με τους δεύτερους που αυξάνουν γρήγορα και απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Αντί για ζάχαρη μπορούν να χρησιμοποιηθούν άλλες γλυκαντικές ουσίες , όπως σακχαρίνη και ασπαρτάμη.

Αντιθέτως, η φρουκτόζη και η σορβιτόλη, όπως και τα «γλυκά για διαβητικούς» πρέπει να αποφεύγονται ή να περιορίζονται. Οι πρωτεΐνες (κρέας, αυγό, πουλερικά κλπ) θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 15% -20% και να καταναλώνονται σε συνδυασμό με τους υδατάνθρακες, έχοντας σαν στόχο τη βραδεία αύξηση του σακχάρου στο αίμα.

Η ποσότητα των λιπών θα πρέπει να καταλαμβάνει το 25% και να μην ξεπερνά το 30%. Λιγότερο από 10% του θερμιδικού συνόλου πρέπει να προέρχεται από κορεσμένα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, αφήνοντας το λιγότερο από 20% στα μονοακόρεστα.

10 «χρυσοί» κανόνες σχετικά με τη διατροφή 

• Βάλτε στο μυαλό σας ρεαλιστικούς στόχους και όχι ουτοπίες όταν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποιο πρόγραμμα διατροφής.
• Συνειδητοποιήστε σε ποιο σωματικό βάρος θα νιώθατε όμορφα και άνετα με τον εαυτό σας.
• Το μυστικό της απώλειας βάρους δεν είναι μόνο ο περιορισμός της προσλαμβανόμενης τροφής, αλλά η σωστή κατανομή της τροφής κατά τη διάρκεια της ημέρας (μικρά και συχνά γεύματα) καθώς και η έναρξη της φυσικής δραστηριότητας.
• Προσπαθήστε να διατηρήσετε το μειωμένο σωματικό βάρος.
• Καταναλώστε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες.
• Εάν υπάρχει κληρονομικότητα για ανάπτυξη της νόσου, πρέπον θα είναι να εστιάσετε την προσοχή σας στην «καρδιά» του προβλήματος. Δηλαδή, ελέγξτε τη διατροφή των παιδιών όσο είναι ακόμη νωρίς.
• Μειώστε την πρόσληψη του κορεσμένου λίπους.
• Αποφύγετε τροφές πλούσιες σε τριγλυκερίδια και trans λιπαρά οξέα καθώς αυτά αυξάνουν την κακή χοληστερόλη (LDL).
• Προσπαθήστε, όσο το δυνατό, περισσότερο να αποβάλλετε το στρες από τη καθημερινότητα σας, καθώς αυτό σχετίζεται με την ανάπτυξη άλλων ασθενειών.
• Εάν χρειαστεί πρέπει να ζητηθεί η βοήθεια των ειδικών.(διαιτολόγου, ψυχολόγου, γυμναστή) πέραν του ιατρού που έχει τη συνολική ευθύνη της παρακολούθησης σας.

Πηγή:iatronet.gr