Ο Ίψεν ρίχνει αριστοτεχνικά τα δίχτυα του και μας παρασύρει. Στην αρχή νομίζουμε πως πρόκειται για μια σύγχρονη αλληγορία εμπνευσμένη από το παραμύθι Η μικρή γοργόνα (1837) του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Στη συνέχεια η δράση παίρνει διαστάσεις ψυχολογικού θρίλερ,θέτει ερωτήματα για την ταυτότητα της ανθρώπινης φύσης και το δικαίωμα στην ελευθερία και την επιλογή,αλλά και κάτι ακόμη πιο βαθύ όπως είναι μια ανατριχιαστική ανατομία του θεσμού του γάμου.
Η Ελίντα πιστεύει ακράδαντα πως η θάλασσα είναι το στοιχείο της. Να παρατηρεί τους γλάρους και τα θαλασσοπούλια καθώς βουτάνε άφοβα στα κύματα. Να γεύεται «τη φουρτούνα και τη γαλήνη», τις μεταμορφώσεις των αλμυρών υδάτων, την απεραντοσύνη του ωκεανού, τις μαγικές «σκοτεινές νύχτες στο πέλαγος».
Στο μυαλό της υπάρχει ένας άνθρωπος που θα μπορούσε να της τα δώσει όλα αυτά: ένας άνδρας από το παρελθόν, ένας μυστηριώδης υποπλοίαρχος που κάποτε τη διεκδίκησε επίμονα, την αρραβωνιάστηκε, αλλά μετά εξαφανίστηκε για να γλιτώσει τη φυλακή.
Βρισκόμαστε σε ένα εξοχικό σπίτι, μια ζεστή ημέρα του καλοκαιριού. Σε έναν στενό θαλάσσιο κόλπο.
Βρισκόμαστε σε ένα εξοχικό σπίτι, μια ζεστή ημέρα του καλοκαιριού. Σε έναν στενό θαλάσσιο κόλπο.
Η Ελίντα ζει εκεί, παντρεμένη μ' έναν εύπορο, μεσήλικα και χήρο, το γιατρό Βάνγκελ και τις δυο του κόρες. Ζουν χωρίς έρωτα στα χλιαρά νερά του κόλπου.Η μικρή γοργόνα άφησε την ανοιχτωσιά της θάλασσας και κλείστηκε στα δαντελωτά φιόρδ της Νορβηγίας.
Τώρα, πέντε χρόνια αργότερα, νιώθει πως αργοπεθαίνει. Το φάντασμα εκείνου την καταδιώκει. Τον βλέπει στον ύπνο της. Υποσυνείδητα νοσταλγεί να γυρίσει κοντά του, παρόλο που αρνείται πως τρέφει αισθήματα γι' αυτόν τον «φρικτό», όπως τον αποκαλεί, άνδρα. Χαμένη, αγχωμένη, μελαγχολική, η Ελίντα Βάνγκελ αδυνατεί να επικοινωνήσει είτε με τον σύζυγο είτε με τις θετές κόρες της.
Ένας νεαρός καλλιτέχνης και ένας φίλος από παλιά τους επισκέπτονται.
Η επιστροφή του ξένου κορυφώνει την αγωνίας της Ελίντα, είναι πρόσωπο υπαρκτό ή αποκύημα της φαντασίας της ; Κι αν είναι το πρώτο, ήρθε να την πάρει; Κι αν είναι το δεύτερο, μήπως η Ελίντα έχει αρχίσει να τρελαίνεται;
Μια γνωριμία με το συγγραφέα
Ερρίκος Ίψεν (1828 - 1906). Νορβηγός δραματουργός και ποιητής, γεννημένος στην πόλη Σιν της Νορβηγίας. Σε ηλικία 22 ετών δημοσίευσε το πρώτο του θεατρικό έργο, με τίτλο "Κατιλίνας". Κατόπιν προσλήφθηκε στο θέατρο της πόλης Μπέργκεν ως δραματουργός, όπου δουλεύοντας, έγραψε τα έργα: "Η νύχτα του Άη Γιάννη", "Η γιορτή του Σουλχάουγκ", "Η κυρία Ίνγκερ", κ.ά. Το 1857 εγκαταστάθηκε στην πρωτεύουσα Κρίστιανσεν, όπου έγραψε την περίφημη "Κωμωδία του έρωτα", τους "Μνηστήρες του θρόνου", τον "Περ Γκυντ" και τον "Μπραντ".
Πολύ σύντομα, στις 18 Ιουνίου, ο Κωστής Παλαμάς, από τους θερμότερους θαυμαστές του Νορβηγού δραματουργού, δημοσιεύει στον Νουμά μια πολύστιχη «Ωδή στο θάνατο του Ίψεν». Εκεί ο ποιητής μιλάει και για κάποιες επίφοβες ιψενικές ηρωίδες, που τις αποκαλεί «θανατερής μοσκοβολιάς λουλούδια», «της αρρώστιας, της αμαρτίας, της μπόρας ξωθιές και σφίγγες». Και ονομάζει τρεις τέτοιες ηρωίδες:
Και να η Θαλασσινή και να η Ρεβέκκα κι η ξέχωρη αντρογυναίκα Έντα Γκάμπλερ. Ένα μήνα αργότερα η Μαρίκα Κοτοπούλη ενσαρκώνει την πρώτη από τις τρεις, τη Θαλασσινή, δηλαδή την Ελίντα Βάγκελ, την «Κυρά της Θάλασσας».
Ένας νεαρός καλλιτέχνης και ένας φίλος από παλιά τους επισκέπτονται.
Η επιστροφή του ξένου κορυφώνει την αγωνίας της Ελίντα, είναι πρόσωπο υπαρκτό ή αποκύημα της φαντασίας της ; Κι αν είναι το πρώτο, ήρθε να την πάρει; Κι αν είναι το δεύτερο, μήπως η Ελίντα έχει αρχίσει να τρελαίνεται;
Για πρώτη φορά ανεβαίνει στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 1906 από την Μαρίκα Κοτοπούλη που ενσαρκώνει την Ελίντα Βάγκελ.Όταν «βγαίνει να παίξει» την «Κυρά της θάλασσας» η Μαρίκα Κοτοπούλη, είναι ένα χαρισματικό πλάσμα δεκαεννιά χρόνων, φανατικό για θέατρο και διψασμένο για ζωή.
Ερρίκος Ίψεν (1828 - 1906). Νορβηγός δραματουργός και ποιητής, γεννημένος στην πόλη Σιν της Νορβηγίας. Σε ηλικία 22 ετών δημοσίευσε το πρώτο του θεατρικό έργο, με τίτλο "Κατιλίνας". Κατόπιν προσλήφθηκε στο θέατρο της πόλης Μπέργκεν ως δραματουργός, όπου δουλεύοντας, έγραψε τα έργα: "Η νύχτα του Άη Γιάννη", "Η γιορτή του Σουλχάουγκ", "Η κυρία Ίνγκερ", κ.ά. Το 1857 εγκαταστάθηκε στην πρωτεύουσα Κρίστιανσεν, όπου έγραψε την περίφημη "Κωμωδία του έρωτα", τους "Μνηστήρες του θρόνου", τον "Περ Γκυντ" και τον "Μπραντ".
Στη συνέχεια ταξίδεψε στο εξωτερικό, γράφοντας τα έργα: "Εχθρός του λαού", "Κουκλόσπιτο", "Τα στηρίγματα της κοινωνίας", "Αγριόπαπια", "Έντα Γκάμπλερ" και τους ασύγκριτους σε τέχνη και πλοκή "Βρικόλακες", που θεωρούνται και ως το αριστούργημά του.
Το τελευταίο έργο του είχε τον τίτλο "Όταν εμείς οι πεθαμένοι σηκωθούμε" και δημοσιεύθηκε το 1900. Το Μάιο του 1906 πέθανε στο Κρίστιανσεν της Νορβηγίας, σε ηλικία 78 ετών, μετά από πενταετή πλήρη πνευματική και σωματική ατονία.
Και να η Θαλασσινή και να η Ρεβέκκα κι η ξέχωρη αντρογυναίκα Έντα Γκάμπλερ. Ένα μήνα αργότερα η Μαρίκα Κοτοπούλη ενσαρκώνει την πρώτη από τις τρεις, τη Θαλασσινή, δηλαδή την Ελίντα Βάγκελ, την «Κυρά της Θάλασσας».
Ο Ίψεν ανήκει στην κατηγορία των θεμελιωτών του σύγχρονου δράματος.
Τον χαρακτηρίζει η έντονη διάθεση να θίξει ευαίσθητα θέματα της εποχής του, όπως τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το κόστος που συνεπάγεται η προσπάθεια διατήρησης του πλούτου και του κοινωνικού status, καθώς και ζητήματα ηθικής τάξης
Τον χαρακτηρίζει η έντονη διάθεση να θίξει ευαίσθητα θέματα της εποχής του, όπως τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το κόστος που συνεπάγεται η προσπάθεια διατήρησης του πλούτου και του κοινωνικού status, καθώς και ζητήματα ηθικής τάξης
πηγη:lifo.gr/culturenow.gr/ianos.gr
.png "English"){kind=small}
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου